Devrim ve Muhalefet Güçlerinin Pozisyonlarında Uzlaşı ve Anlaşmazlık Olguları: Bir Yılın Pozisyonlarının Analizinden Özetler

Özet:

Bu rapor, Suriye Diyalog Merkezi tarafından düzenlenen “Devrim ve Muhalefet Güçlerinin Pozisyonlarında Uzlaşı ve Anlaşmazlık Olguları: Bir Yılın Pozisyonlarının Analizinden Özetler” başlıklı sempozyumun katılımcıları arasında yaşanan tartışmaları özetlemektedir. Rapor yedi ana konuyu içeriyor.

İlk başlıkta, üzerine inşa edilecek temel fikir olarak “siyasi geçiş” fikrinin merkezileştirilmesinin gerekliliğine dair bir tartışma yer alıyor. Öyle ki siyasi süreç ve siyasi çözüm terimlerinin ardına düşülmeden bu fikir üzerine halk, medya ve siyaset açısından odaklanılması çağrısı var. Bunun yanında “siyasi geçiş” fikri etrafında uzlaşının tamamlanmasının zarureti ve bu uzlaşı gerçekleştiği taktirde de gelecekteki Suriye için uzlaştırıcı vizyonlar inşa etmek için çalışmanın gerekliliği yönünde bir görüş yer aldı.

İkinci başlıkta, sadece siyasi çözümü içerecek şekilde değil aynı zamanda ülke ve coğrafya için gerçek bir toparlanmaya odaklanacak şekilde “ulusal sorumluluk” kavramının yeniden genişletilmesi gerekliliğine yoğunlaşıldı. Ayrıca, bu sorumluluk sadece siyasi kurumların değil, nerede olursa olsun Suriyeli bireylerin, resmî kurumların, sivil toplumun omuzlarına yüklenecek ve alınacak rollerde koordineli ve entegre olmayı gerektiren bir sorumluluktur.

Üçüncü başlıkta, Devrimci ve Muhalefet Güçlerine ait kurumların; güç kartlarının olmaması, olayların gidişatını etkileme veya değiştirme gücünün olmaması ya da en azından kartları karıştırmaya bile gücünün olmaması nedeniyle, toplumla arasında büyük bir boşluğa sebep olan “devrim ve muhalefet toplumunu temsil etme” konusundaki zayıflığına odaklanan tartışmalara değinildi. Tartışmalar çoğu zaman iki taraf arasındaki tutum farklılığına varıyor, bazen de her ekibin veya kişinin kendi görüşünün doğruluğunu ve geçerliliğini kanıtlama girişiminden kaynaklanan çekişmelere sahne oluyordu.

Dördüncü başlıkta, Baas Partisi rejimi dönemindeki siyasi duruma benzer bir duruma dönmemek için Devrim ve Muhalefet Güçleri arasında kalıcı ve tam bir uzlaşmanın talep edilmediğine işaret edildi. Bu da içindeki anlaşmazlığın tehlike oluşturduğu “stratejik yol” kapsamına alınabilecek bazı konularda fikir birliğinin gerekliliğini ortadan kaldırmıyor. Mevcut siyasi pozisyonlara ilişkin taktiksel uzlaşı talebi ise yapmacık ve doğası gereği farklılıkları kabul eden bu olayların doğasına aykırı olmaya devam ediyor.

Beşinci başlık, insani yardım kuruluşları ile Devrim ve Muhalefet Güçleri arasındaki ilişkiye atıfta bulunuyor. Burada, kendilerini tarafsız olarak tanımlayan birçok Suriyeli insani yardım kuruluşunun, taraf tutmakla itham edilmeme adına Suriyeli muhalif siyasi taraflarla koordine olmaktan kaçındığı, bunun sonucunda da bu kurumlar arasındaki koordinasyonun güçlü olmasına ciddi manada ihtiyaç duyulduğu halde zayıf kaldığı belirtildi.

Altıncı başlık, Devrim ve Muhalefet Güçlerinin insan hakları dosyasını ele alma meselesine ışık tuttu. Esad rejimine bağlı bazı şahsiyetlere yönelik açılan davalarda yaşananların medya az yer alması sebebiyle bu dosyayla etkileşimde bir zayıflık olduğuna dair bir açıklama getirildi. Ayrıca toplumun, hatta siyasetçiler gibi konuya vakıf bazı grupların genel olarak insan hakları örgütlerine güven eksikliği var. Zira, Esad rejimini işlediği suçlardan sorumlu tutma kararının öncelikle siyasi olduğuna kanaat getiriyorlar.

Yedinci başlıkta Devrim ve Muhalefet Güçleri nezdindeki “sessizlik olgusu” tartışıldı. Resmi muhalefeti mutlak bir çaresizlik durumuna sokan ve çoğu durumda salt ulusal çıkarlardan kaynaklanan herhangi bir öznel karar alamamasına yol açan kimisi öznel kimisi nesnel nedenlerden dolayı bu olgunun doğal olmadığına işaret edildi. Bu husus da onu Suriye dosyasındaki aktif ülkelerin kendisini kontrol etmesini kolaylaştıracak şekilde son derece zayıf bir duruma soktu.

Raporun tamamını okumak için (Arapça)