Suriye Dosyasıyla İlgili Yeni Bir Yaklaşıma mı Tanık Oluyoruz? Uluslararası ve Bölgesel Pozisyonların Bir Okuması

Giriş:

Geçtiğimiz Eylül ayının sonunda Ürdün, “Güvenlik Konseyi’nin 2015 tarihli 2254 Kararı uyarınca siyasi çözümün uygulanmasına yönelik yeni bir yaklaşım” içeren bir yol haritası bulmaya yönelik beyan edilen çabalar çerçevesinde Suriye’de tıkanan siyasi çözümün uygulanmasına yönelik bir ön vizyonu içeren “Açıklanmamış Ürdün Antlaşması” isminde bir girişimde bulundu. Bu yaklaşım, daha önce aynı konuyla ilgili küçük bir grup tarafından hazırlanmış ve açıklanmamış anlaşma benzeri birçok “gayri resmi” belgenin imzalanmasına katılan Ürdün’den geliyor.

Suriye dosyasında meydana gelen değişikliklerin, başta Devrim ve Muhalefet Güçlerini “destekleyen” ülkeler olmak üzere ülkelerin pozisyonlarının değişmesine doğrudan etkisi oldu. Buna, Esad rejimine yönelik uluslararası tepkilerdeki farklılık da eşlik etti. ABD’nin Esad rejimine karşı davranışlarını değiştireceğine dair resmî açıklamalarına, bazı Arap ülkelerinin Esad rejimi ile ilişkileri normalleştirmeye devam etmesine; Suriye toprakları üzerinden Lübnan’a doğalgaz ve elektrik taşıma projesiyle kendini gösteren Esad rejimine karşı ABD’nin, Sezar Yasası’nı uygulamada gevşeklik göstermesine tanık olduk.

Suriye Diyalog Merkezi, Suriye dosyasına ilişkin uluslararası eğilimlerin özelliklerini gözlemlemek ve bunların Suriye’deki siyasi çözüm yoluna etkisini izlemek için -bu özellikleri ele almak için üzerinde çalışılabilecek- bazı öneriler sunan, “Suriye Dosyasıyla İlgili Yeni Bir Yaklaşıma mı Tanık Oluyoruz? Uluslararası ve Bölgesel Pozisyonların Bir Okuması” başlıklı bir belge yayınladı.

Suriye Diyalog Merkezi, bu belgeden çıkan sonuçlara ilişkin tartışmayı tamamlamak amacıyla, 6 Aralık 2021 tarihinde, “Suriye Dosyasıyla İlgili Yeni Bir Yaklaşıma mı Tanık Oluyoruz?” isimli bir sempozyum düzenledi. Program bir dizi araştırmacı, uzman, politikacı ve ilgili tarafın katılımıyla gerçekleşti.

Bu rapor, okuyucuya sempozyumun atmosferini ve gerçekleşen tartışmaları yaşatırken, etkinliğin gerçekleştiği genel bağlamı da açıklığa kavuşturuyor. Rapor, sunum ve müdahalelerin kronolojik sırasına bağlı kalınmadan Chatham House kuraları temel alınarak hazırlandı. Fikirlerin akıcı biçimde ve konu bazlı düzenlenmesi amacıyla ve okuyucunun konuyu en iyi şekilde takip etmesine yardımcı olacak biçimde tematik sıralama kullanıldı.

Rapor sekiz başlıktan oluşuyor. İlk başlık Amerikan politikasını ve bölgenin Esad’la normalleşmeye doğru gidişini ele alırken; ikincisinde, Amerikan yönetiminin “Ürdün’ün medyaya yansımayan anlaşmasına” ilişkin tutumu veriliyor. Üçüncü ve dördüncü başlıklar yerel, bölgesel ve uluslararası yaklaşımlar arasındaki farkları ve sahadaki politikaları içeriyor. Son geri kalan son dört başlıkta; Devrim ve Muhalefet Güçlerinin iç düzeni sağlamak, kurtarılmış bölgelerin yönetimi ve mülteci kartına bağlı kalmak gibi uygulayabileceği çözüm ve araçlar gözden geçirildi.

Araştırma makalesinin tamamını okumak için (Arapça)