Suriyeliler Arasında Psikolojik Yansıtma ve İhanetle Suçlama: Geçici Bir Durum mu Yoksa Bir Olgu mu? Sosyopsikolojik Nedenler Üzerine Bir Okuma
Suriyeliler arasında onların farklılıklarını, gruplaşmalarını, birbirlerine sert davranmalarını, bölünmelerini ve ortak hareket edememelerini eleştiren çeşitli söylentiler var. Birçok uzman ve konuyla ilgili kişi bu sorunu Suriyeliler arasındaki güven eksikliğine bağlıyor ki bu husus Suriyelilerin hepsinin veya bir kesiminin menfaatine olan her türlü girişime, projeye, kampanyaya veya harekete karşı olacak biçimde bir başkasını ihanetle suçlama, psikolojik yansıtma ve hazır itiraz gibi durumların yaygınlaşmasına sebep oluyor.
Bu durum Suriyelilerin bilgi ve haberleri aldıkları; düşüncelerini, beklentilerini, duygularını ve hayal kırıklıklarını ifade ettikleri, gelişmeleri takip ettikleri en önemli araç haline gelmiş olan sosyal medya sitelerinde daha net görülmektedir. Bu bağlamdaki halk tepkileri de dikkat çekici bir genel hale bürünmüş vaziyette. Ancak, yoğun çalışma ve araştırmalar olmadan bu konuda kesin bir yargıya varmak çok zor.
Psikolojik yansıtma, diğer adıyla projeksiyon ve ihanet suçlamaları konusu toplumsal güven ile ilgili olup Suriye Diyalog Merkezi Uzlaşı ve Ortak Kimlik Biriminin ilgi odağındaki meselelerden bir tanesi. Özellikle bireysel ve kurumsal düzeyde toplumsal güvenin nasıl inşa edilebileceği konusu ayrıca ehemmiyet gösterilen bir konudur. İlgi odağındaki bir diğer konu da sivil ve insani işlerle ilgili olanlar başta olmak üzere son yıllarda Suriyeliler arasında yaşanan sosyal değişikliklerle alakalı çalışmalardır. Bu yüzden, tekrar eden bu genel tarzı tartışmak ve enine boyuna incelemek elzem olmuştur. Öyle ki pek çok uzman bunu, başta anlaşılmasını daha sonra çözülmesini ve çözüm yollarının önerilmesini zor kılacak şekilde başka problemlerle ilişkili olan, karmaşık ve iç içe geçmiş bir problem olarak kabul ediyor.
Bu rapor, öncelikle birincil kaynak olarak, uzman düzeyinde gerçekleştirilen bir tartışma çalıştayının çıktılarına; ikincil kaynak olarak da bazı rapor ve kitaplardaki malumatlara dayanmaktadır. Çalıştaya insani yardım çalışmalarından bir grup deneyimli kişi; psikolojik, sosyal, eğitim ve araştırma alanlarında uzman bazı çalışan ve akademisyenler katıldı. Çalıştayda 2020 yılının kış ayında gönüllü ekiplerden biri tarafından başlatılan barınma kampanyası örneğinin incelenmesine yoğunlaşıldı. Nitekim kampanyaya verilen farklı tepkiler izlenip incelendi ve bu kampanya, fikirlerin taraftarlar ve karşıtlar arasında bölündüğü hatta zaman zaman aşırı raddelere kadar vardığı girişimler için bir model olabilir. Ayrıca rapor, kurumların ve çalışma organlarının faaliyetleriyle ilgili nesnel faktörleri incelemeye odaklanmaktan daha çok halk tabanı ile ilgili psikososyal boyuta odaklandı.
Bu rapor, sunum ve müdahalelerin kronolojik sırasına dikkat etmeden Chatham House kuraları temel alınarak hazırlandı. Fikirleri silsile halinde ve nesnel bir şekilde düzenlemek amacıyla ve okuyucunun konuyu imkân ölçüsünde takip etmesine yardımcı olacak biçimde tematik sıralama kullanıldı.
Raporun tamamını okuyun (Arapça)
مؤسسة بحثية سورية تسعى إلى الإسهام في بناء الرؤى والمعارف بما يساعد السوريين على إنضاج حلول عملية لمواجهة التحديات الوطنية المشتركة وتحقيق التنمية المستدامة
