Ulusal Uzlaşı İndeksi – Altıncı Baskı

Özet

Ulusal uzlaşı indeksi, birinci bölümünde özgün bir metot içeriyor. O da içinde Devrim ve Muhalefet Güçleri için özel bir kısım barındırıyor. Askeri güçler, siyasi güçler ve siyasi faaliyette bulunan halk organları şeklinde kategorize edilen ve sayıları 34’e ulaşan gözlemlenmiş tarafların belirlenme sürecini konu ediniyor. Daha sonra bu sayıda yer alan 21 kadar konu ve olaya yönelik siyasi tavırlara değinip bu güçlerin ve fraksiyonların pozisyonlarını tahlil etmek üzere belirli esaslara ulaşmak için gözlemlemenin metodunu, gösterilen tavırların gruplandırılmasını ve bunların ölçülebilir rakamsal verilere nasıl dönüştürülebileceğini açıklıyor.  Son olarak Devrim ve Muhalefet Güçlerinin tepkileri ışığında “uzlaşı” ve “ayrışma” kriterlerini tanımlayıp bitiriyor.

Ayrıca birinci bölümde, halk tabanının 2021 yılında cereyan eden önemli olaylara yönelik tutumlarının uzlaşısına has metot için bir izah yer alıyor. Buradaki veriler bu iş için hazırlanmış bir anket aracılığıyla (Ek 2) derlenmiştir. Bununla birlikte örneklemin nitelikleri, halkın görüşlerine başvurulduğu anketin ilgili olaylarının kriterlerinin nasıl belirlendiği ve gösterilen tepkilerin sınıflandırılma yöntemi anlatılmaktadır. Bu sınıflandırma Devrim ve Muhalefet Güçlerinin pozisyonlarını sınıflandırmak için kullanılan rakamsal sınıflandırmanın kendisine dayanıyor. Bir farkla ki, kişinin konuyla alakadar olmadığını belirtmeye yarayan altıncı bir cevap seçeneği eklenmiş. Anketi %77’si erkek, %23’ü kadın olmak üzere 362 kişi yanıtlamıştır. Yanıtlayanların yaklaşık %55’i Suriye içinde ikamet etmektedir.

İkinci bölümde, halk tabanının 2021’de Suriye meselesiyle ilgili yaşanan 9 olaya dair uzlaşı oranını inceledik. Göze en çok çarpan sonuçlar şunlar oldu: Esad rejiminin yeniden pazarlanmasını reddetme ve kontrolü dışındaki bölgelere karşı işlediği suçları kınama konusunda indeksin örnekleminde üzerinde uzlaşı sağlanmış bir yönelim vardı. Öte yandan, anayasa komitesinin altıncı oturumu ve Şeyh Usame er-Rifai’nin Cumhuriyet Baş Müftüsü olarak seçilmesi konusunda bazı anlaşmazlıklar vardı.

Üçüncü bölüm, Devrim ve Muhalefet Güçlerinin uzlaşı göstergelerini içeriyor. Güçler arasında en yüksek uzlaşı oranı Esad rejiminin yaptığı cumhurbaşkanlığı seçimlerinin reddedilmesi konusundaydı. Afrin’deki çatışmaların kınanması ve SDG’nin kontrolü altındaki bölgelerde protestoculara yönelik ihlallerin reddedilmesi ise ikinci sırada gelmekte. Bu esnada, anayasa meselesiyle ilgili, güçler arasındaki ayrışma devam etmektedir.

Dördüncü bölümde, halk tabanından bir örneklem ile Devrim ve Muhalefet Güçlerinin 9 olaya karşı tepkilerinin karşılaştırmasını yaptık.  Neticede yüksek uzlaşı oranı sadece iki olayla sınırlı kaldı: Afrin’deki eş-Şifa Hastanesi’nin füzelerle bombalanarak Türk nüfuz bölgelerindeki gerilimin reddedilmesi ve Cumhuriyet müftüsünün seçilmesi. Bununla beraber, halk tabanında uzlaşmanın olmadığı dört tane olay vardı. Bunların önemli olanları şunlardı: Esad rejimine yönelik yaptırımlar, Kuzey Suriye’deki öğretmenlerin grevi ve anayasa komisyonu’nun altıncı görüşmeleri. Devrim ve Muhalefet Güçleri arasında bu konularla ilgili aynı ayrışma söz konusuydu.

Siyasi ve askeri güçler ile halk fraksiyonları arasındaki genel uzlaşma indeksleri ile genelleşmiş uzlaşma indeksi beşinci ve son bölümde sunuldu. Öyle ki güçler arasında Esad rejiminin cumhurbaşkanlığı seçimlerini reddetme konusunda genel bir mutabakat mevcuttu. Siyasi güçler ve siyasi faaliyette bulunan halk organları arasında, Suudi büyükelçisinin Esad rejimi ile normalleşme girişimlerini reddeden sözlerini destekleme yönündeki uzlaşı da buna yakındı. “SDG”’nin Menbiç’teki protestoculara ateş açması hususunda benzer şekilde büyük bir mutabakat görüldü. Askeri güçlerin açıklamalarında tam bir mutabakat vardı. Tek çatı altında hareket ettikleri için bu doğal bir durum olabilir. Öte yandan, ayrışma siyasi güçler arasında anayasa komisyonuyla sınırlıydı. Siyasi faaliyetlerde bulunan askeri güçler ve halk fraksiyonları herhangi bir ayrışma göstermediler.

Genel uzlaşı indeksi, 2020’deki indekse kıyasla güçler arasında uzlaşma düzeyinde bir istikrar gösterirken, uzlaşmazlık ve sessiz kalma miktarında küçük bir düşüş oldu.

Raporun tamamını okuyun (Arapça)