Siyasi Duruş ile Bu Duruşun Yaklaşımı Arasındaki İlişkiler: Suriye Devrim ve Muhalefet Güçlerine Yönelik Tutumların Durum İncelemesi
Giriş:
Başta, devletin ulusal güvenliğini etkileyen temel ve stratejik konular olmak üzere, çeşitli siyasi güçler arasında ulusal uzlaşmanın önemine rağmen, söz konusu uzlaşı yine de bir istisna olarak kalıyor ve mevcut taktiksel siyasi pozisyonlar çerçevesinde temel kaide olarak devam eden, pozisyonlardaki ihtilaf oluyor. Eğer istikrarlı ülkeler söz konusu olduğunda bu sonuç geçerliyse, belki de şu anda Suriye’de olduğu gibi istisnai durumlarda, devrim zamanlarında ve ulusal kurtuluş hallerinde durum farklı görünebilir. Sadece Suriye’nin geleceği, devletin şekli ve kimliği gibi temel konularda değil, aynı zamanda taktiksel siyasi pozisyonlar konusunda da büyük oranlarda bir uzlaşıya ihtiyaç duyulmaktadır.
2011’de Suriye devriminin patlak vermesinin ardından, siyasi güçler yapısal birleşmeye (örneğin, Devrim ve Muhalefet Güçlerini temsil edecek bir “organ” oluşturmak gibi) ulaşmak için sıklıkla (objektif) takındıkları tutumları bir kılma çağrısında bulundular. Geçtiğimiz on yılda bu hedef büyük ölçüde gerçekleştirilemedi. Bu durum, olayı gözlemleyenler nezdinde, çaba ve tavırların birleşmemesi ve bunun sonucunda bu temsili organa erişimin olmamasındaki belirleyici faktörlerden birinin “pozisyon farklılığı” olduğu yönünde genel bir izlenim oluşturdu. Ancak bir yandan Devrim ve Muhalefet Güçlerinin, Ulusal Uzlaşı Endeksi’nde analize ve ölçüme konu olan olaylar karşısındaki konumlarına, diğer yandan birden fazla çalışmayla ortaya konan tüzük ve vizyonlarına dönük analitik bir ön bakış ise aksini gösteriyor. Bir yandan güncel olaylara, diğer yandan ülkenin geleceğine ilişkin taktiksel ve stratejik düzeylerde, tartışmalı ve sorunlu noktaların üstesinden gelmek için sağlam bir zemin oluşturabilecek büyük oranda nesnel bir fikir birliği bulunmaktadır.
Bununla birlikte, bir gücün veya ilgili bir tarafın siyasi bir olaya ilişkin genel pozisyonuna ışık tutmak yeterli olmayabilir. Özellikle de siyasi pozisyonları “lehinde veya aleyhinde” diye keskin bir şekilde kategorize etmek çoğu zaman zordur. Bunun aksine, genellikle aralarındaki uzlaşı ve anlaşmazlık boyutunu test etmek için bu konumların daha fazla analiz edilmesini gerektirecek şekilde “tarafsız, lehinde ama, aleyhinde ama, temkinli, şüpheci vb.” birden fazla yaklaşım oluyor.
Bu noktadan hareketle, belgemiz iki hipotezi/varsayımı test ediyor. Birincisi; bağlam, hedefler, yönlendirilmiş mesajlar vb. açılardan bu pozisyona ilişkin genel olarak uzlaşı anlamına gelen, bir olaya yönelik siyasi duruştaki uzlaşı. İkincisi; olayın sebeplerini, gerekçelerini, olay üzerinden yönlendirilmiş mesajları vb. tespit etme açılarından pozisyona ilişkin anlaşmazlık anlamını taşıyan, bir olaya ilişkin siyasi duruştaki ihtilaf.
Çalışma, genellikle Ulusal Uzlaşı Endeksi aracılığıyla izlenen bu güçlerin genel pozisyonları dışında, analize konu olan siyasi pozisyonların, aralarındaki uzlaşı ve anlaşmazlık boyutunun belirlenmesine yardımcı olacak şekilde daha derin okunmalarını sağlamayı amaçlıyor.
Bu makalenin önemi, Devrim ve Muhalefet Güçlerinin siyasi pozisyonlarının uzlaşı ve anlaşmazlık noktaları cihetinden -genel düzeyde değil ayrıntılı ve doğru bir şekilde- öğrenilmesine katkıda bulunmasından geliyor. Aynı zamanda benzer siyasi pozisyonlardaki uzlaşı ve anlaşmazlık noktalarını önceden tahmin etmeye ve böylece sorunlu alanları, taktiksel pozisyon düzeyinde -bu güçlerin, bu sorunlu alanları aşması ya da en azından yönetmesi için aralarında ara diyaloglar kurmaya yarayacak şekilde- titizlikle belirlemeye yardımcı olur.
Analitik makalenin tamamını okumak için (Arapça)
مؤسسة بحثية سورية تسعى إلى الإسهام في بناء الرؤى والمعارف بما يساعد السوريين على إنضاج حلول عملية لمواجهة التحديات الوطنية المشتركة وتحقيق التنمية المستدامة
