Suriyeliler Arasında Toplumsal Güveni Artırma Mekanizmaları

Özet:

Bu rapor, Suriye Diyalog Merkezi tarafından düzenlenen “Suriyeliler Arasında Toplumsal Güveni Artırma Mekanizmaları” başlıklı iki seminerde, katılımcılar arasında gerçekleştirilen tartışmaların özetini teşkil ediyor. Raporda dokuz ana başlık yer aldı:

İlk başlıkta, Suriyeliler arasında toplumsal güveni inşa etmek için gerekli olan; kamu çıkarlarının özel çıkarların üstünde tutulması, bileşenlerin birbirleriyle ilişkilerinin sahadaki başarılarıyla güçlendirilmesi, yapıcı eleştirilerle proje ve planların geliştirilmesi ve iyileştirilmesi konusunda sürekli çalışma, Suriye’deki kurtarılmış bölgelerde kurumsal bir model oluşturma şeklinde ifade edilebilecek esaslara odaklanıldı.

İkinci başlık, toplumsal güvenin inşasında ailenin rolüne ilişkin görüşlere yer veriyordu. Bu hususta kadınlara düşen role değinildi ve Suriyeli kadınların toplumsal destekteki rolünün devrimin muhtelif aşamalarında dalgalanmasına dikkat çekildi.

Üçüncü başlıkta, eğitim kurumlarının rolüne ve toplumsal güven inşasına hizmet edecek şekilde bu kurumların çalışmalarını geliştirme yolları üzerine yapılan tartışmalara ayrıldı. Burada eğitim kurumunun, Esad rejiminin hazırladığı Suriye müfredatının yerine geçecek bir müfredat oluşturma konusundaki zayıflığına dikkat çekildi. Aynı şekilde, eğitim kurumlarının, bireylerin önce kendilerine daha sonra hemşerilerine olan güvenlerini inşa etme sorumluluğundan bahsedildi ve eğitim kurumlarının genel durumunu iyileştirmeye yardımcı olacak ve onları Suriyeliler arasında toplumsal güvenin oluşturulmasında daha olumlu bir rol oynama konusunda yetkin kılmaya yardımcı olacak bazı çözüm ve fikirler sunma sorumluluğundan söz edildi.

Dördüncü başlıkta, dini kurumların toplumsal güveni güçlendirmedeki rolüne değinildi. Bilhassa Suriye İslam Konseyi’nin iç düzeyde, konseyin altındaki bileşenler arasında bu güvenin inşa edilmesindeki rolüne değinilirken; bir yerde de dış düzeyde, diğer kurum ve bileşenlerle, bir kısmının öncülüğünü kendisinin yaptığı ortak açıklamalar yaparak; başka bir yerde de halk düzeyinde, halk tabanını muhatap alarak ve onların bilinçlenmelerini sağlayarak oynayabileceği role değinildi.

Beşinci başlık, Suriye medya araçlarının rolüne dair konuşmalara ayrıldı. Zira muhalif medyanın durumu, destekçilere bağımlı olması nedeniyle Esad rejimi medyasının durumuna benzer hale geldi. İster Suriye olsun ister sığınılan ülke olsun, her nerede olursa olsun, kendisini etkileyen olaylar çemberi içerisinde Suriyelilere ulaşmayı ifade eden medyaya biçilen role vurgu yapıldı. Nitekim medya değerlerinin ve ahlakının güçlendirilmesi aidiyeti artırmada olduğu gibi güven inşa etmede de önemli bir rol oynar.

Altıncı başlık, STK’lerin rolüne ışık tuttu. Paylaşılan görüşler, bireyin iş piyasasına dahil edilmesi yoluyla organizasyonlardan yararlandıktan sonra toplumdaki rolünün etkinleştirilmesine davet ediyordu. Aynı şekilde, toplum hizmetinin sorunsuz bir şekilde yerine getirilmesinin önü açılarak gönüllü ekiplere düşen rolün etkinleştirilmesi tavsiyesinde bulunuyordu. Ayrıca şeffaflık ve hesap verebilirlik ilkelerinin güçlendirilmesi de tavsiye edildi.

Yedinci başlıkta, güven inşa etmede politikacıların ve yönetim sistemlerinin rolünün önemine dair vurgular yer aldı. Bu kurumların yapısal zayıflığının ve şeffaflık eksikliğinin, bilhassa kısmi çıkarları kamu çıkarlarının önünde tutan bir kısım siyasetçinin varlığıyla beraber toplumsal güvenin düşmesine neden olduğuna dikkat çekildi. Bu durumdan kurtulmak için bazı çözüm yolları konuşuldu. Üzerine konuşulan bu yollar şunlardı: Olayları ele alma denkleminde “Suriyelilerin maslahatının tek sabit” haline getirilmesinin gerekliliği; bu maslahatın politikacılar, uzmanlar ve çalışma ve düşünce merkezleri arasındaki istişare ve diyalog yoluyla belirlenmesi; politikacıların, ikna olması ve yerleşik siyasi vizyonu desteklemesi için halka yönelmesi yoluyla bir iç meşruiyet inşa etme; politikacıların inisiyatif ruhunu kazanması ve olaylarla ya da kendisine dikte edilenlerle meşgul olan pasif konumla yetinmemeleri.

Sekizinci başlıkta Milli Ordu’nun toplumsal güveni artırmadaki rolü tartışıldı. Bu kuruma olan güvenin şu anki zayıflığı birçok nedenden kaynaklanıyor. Bu nedenlerin en önemlileri şunlar: Askeri güçlerin rollerinin yanlış anlaşılması; kaynakların kıtlığı ve sancakların çokluğu zemininde beklentilerin yüksek tutulması. Başlık altında ayrıca, askeri güçlerin kurumsal reformunun ve toplumsal barışın sağlanmasının, ayrıca kurtarılmış bölgelere herhangi bir sızmayı önleyemeye yarayacak bir güvenlik aygıtının inşasının, halk ile bu kurum arasındaki güvenin yeniden tesisine katkıda bulunabileceği vurgulandı.

Son başlıkta, toplumsal güvenin inşasında ekonomik ve coğrafi faktörlerin rolü gözden geçirildi. Bazıları bu rolün Suriye konusunda önemli olduğunu düşünürken; başkaları, Japonya’yı örnek göstererek bunun önemli bir rol oynamadığını, belirli bir zamanda ekonomik durumdaki düşüşün güvene olumsuz yansımayabileceğini, kurumsal ve yasal faktörün bunu destekleyen ana faktör olmaya devam ettiğini öne sürdü.

Rapor, Devrim ve Muhalefet Güçlerinin çeşitli uzmanlıklardaki kurumlarına yönelik bazı tavsiyelerle nihayete erdirildi.

Raporun tamamını okumak için (Arapça)