Gruplar Arası Çatışmaların Nedenleri ve Toplumsal Sonuçlarına İlişkin Aydınlatmalar
Sosyal Birim Tarafından Hazırlanan Analitik Rapor
Ekim 2022’de başlayan ve yaklaşık bir hafta süren grup çatışmaları, olayların hızlı gelişmesi ve bölgesinin önemli ölçüde genişlemesi nedeniyle, büyük ilgi ve korku uyandırdı. Bu da askeri gruplar, projeleri, birbirleriyle ilişkileri ve çıkar ittifakları odaklı birçok analiz ve tartışma yarattı.
Bu çatışmalar, aktivist “Muhammed Ebu Ganum” ve eşinin öldürülmesi ile başladı. Hamza Tümeni (Alhamzat olarak da bilinir) üyelerinin olaya karıştığı ve onu tasfiye etmek için doğrudan emir aldığı ortaya çıkmıştı. Üçüncü Kolordu (Şam Cephesi ve Ceyş’ul İslam) olaya karışanları takip edip tutukladı, ardından El-Bab şehrindeki Hamza Tümeni karargahını ele geçirdi. Bu da gerilimi önemli ölçüde arttırdı.
Hamza Tümeni, El-Bab’daki karargâhı ele geçirildikten sonra seferber olup Süleyman Şah Tümeni (El Amşat olarak bilinir) başta olmak üzere birkaç grupla ittifak kurdu. “Heyet Tahrir el-Şam HTŞ” de çatışmada fark yaratan bir unsur olarak onlara katıldı. Müttefikleriyle birlikte Afrin bölgesi ve çevresini ele geçirip 3. Kolordu’nun oradaki karargâhını kontrol altına alarak 3. Kolordu’nun merkezi olan Azez’e doğru ilerledi. Türk gözetiminde olan Halep kırsalındaki birçok bölgede şiddetli çatışmalar çıktı. Yaklaşık bir hafta süren bu çatışmalar, Türk ordusunun müdahalesi ve HTŞ’nin geri çekilmeye zorlanması ve çeşitli taraflarca imzalanan anlaşmanın şartlarının uygulanmasıyla sona erdi.
Bu çatışmalar, dolaylı olarak, bölgedeki gruplaşmanın neden olduğu sosyal ilişkiler yapısındaki gevşek bağları gösterdi. Ayrıca bölgesel ve ekonomik çıkarların dolaylı olarak mücadele, direniş ve toplumsal çatlakların artma sebepleri olarak etkisini ortaya çıkardı.
Bu raporda mücadele için itici faktörler olarak ortaya çıkan veya yansımaları ve sonuçları olarak ortaya çıkan bu toplumsal ve ekonomik yönlerden bazılarına ışık tutmaya çalışılacak. Ortaya çıkan güç merkezlerine göre toplumu yeniden formüle eden toplumsal değişimleri izleme amacıyla, askeri grupların yapısının toplumsal yansımaları, halk tabanı üzerindeki etkleri ve bölgeye “HTŞ”nin girişinin etkisi analiz edilecek. Ayrıca sosyal bağların yeniden şekillenmesinde etkili bir faktör olarak “bölge bazlı gruplaşma” olarak adlandırılabilecek kavrama de odaklanılacak. Çatışmanın itici faktörleri arasında ekonomik faktörün rolüne değinmenin yanı sıra olayları etkileyen önemli faktörlerden biri olarak halk hareketini ve halk tabanı üzerindeki mücadele, çatışmanın güvenlik ve toplumsal istikrar üzerindeki etkisi ve özellikle eğitim sektörü üzerindeki olumsuz yansımaları ele alınacak.
Rapor, çatışmaların çıktığı bölgelerde ikamet eden bir grup siville yapılan görüşmelere dayanarak betimsel analiz yaklaşımına göre hazırlanmıştır.
Bu rapor aşağıdaki soruları cevaplamayı amaçlıyor:
- Son gruplar arası çatışmayı yönlendiren arka planlar ve sosyal faktörler nelerdir?
- Bu çatışmanın sosyal ve ekonomik boyutları ve yansımaları nelerdir?
Raporun tamamını okuyun (Arapça)
مؤسسة بحثية سورية تسعى إلى الإسهام في بناء الرؤى والمعارف بما يساعد السوريين على إنضاج حلول عملية لمواجهة التحديات الوطنية المشتركة وتحقيق التنمية المستدامة
